[ کمیل پسر زیاد گفت : امیر المؤمنین على بن ابى طالب ( ع ) دست مرا گرفت و به بیابان برد ، چون به صحرا رسید آهى دراز کشید و گفت : ] اى کمیل این دلها آوند هاست ، و بهترین آنها نگاهدارنده‏ترین آنهاست . پس آنچه تو را مى‏گویم از من به خاطر دار : مردم سه دسته‏اند : دانایى که شناساى خداست ، آموزنده‏اى که در راه رستگارى کوشاست ، و فرومایگانى رونده به چپ و راست که درهم آمیزند ، و پى هر بانگى را گیرند و با هر باد به سویى خیزند . نه از روشنى دانش فروغى یافتند و نه به سوى پناهگاهى استوار شتافتند . کمیل دانش به از مال است که دانش تو را پاسبان است و تو مال را نگهبان . مال با هزینه کردن کم آید ، و دانش با پراکنده شدن بیفزاید ، و پرورده مال با رفتن مال با تو نپاید . اى کمیل پسر زیاد شناخت دانش ، دین است که بدان گردن باید نهاد . آدمى در زندگى به دانش طاعت پروردگار آموزد و براى پس از مرگ نام نیک اندوزد ، و دانش فرمانگذارست و مال فرمانبردار . کمیل گنجوران مالها مرده‏اند گرچه زنده‏اند ، و دانشمندان چندانکه روزگار پاید ، پاینده‏اند . تن‏هاشان ناپدیدار است و نشانه‏هاشان در دلها آشکار . بدان که در اینجا [ و به سینه خود اشارت فرمود ] دانشى است انباشته ، اگر فراگیرانى براى آن مى‏یافتم . آرى یافتم آن را که تیز دریافت بود ، لیکن امین نمى‏نمود ، با دین دنیا مى‏اندوخت و به نعمت خدا بر بندگانش برترى مى‏جست ، و به حجّت علم بر دوستان خدا بزرگى مى‏فروخت . یا کسى که پیروان خداوندان دانش است ، اما در شناختن نکته‏هاى باریک آن او را نه بینش است . چون نخستین شبهت در دل وى راه یابد درماند و راه زدودن آن را یافتن نتواند . بدان که براى فرا گرفتن دانشى چنان نه این در خور است و نه آن . یا کسى که سخت در پى لذت است و رام شهوت راندن یا شیفته فراهم آوردن است و مالى را بر مال نهادن . هیچ یک از اینان اندک پاسدارى دین را نتواند و بیشتر به چارپاى چرنده ماند . مرگ دانش این است و مردن خداوندان آن چنین . بلى زمین تهى نماند از کسى که حجّت بر پاى خداست ، یا پدیدار و شناخته است و یا ترسان و پنهان از دیده‏هاست . تا حجّت خدا باطل نشود و نشانه‏هایش از میان نرود ، و اینان چندند ، و کجا جاى دارند ؟ به خدا سوگند اندک به شمارند ، و نزد خدا بزرگمقدار . خدا حجتها و نشانه‏هاى خود را به آنان نگاه مى‏دارد ، تا به همانندهاى خویشش بسپارند و در دلهاى خویشش بکارند . دانش ، نور حقیقت بینى را بر آنان تافته و آنان روح یقین را دریافته و آنچه را ناز پروردگان دشوار دیده‏اند آسان پذیرفته‏اند . و بدانچه نادانان از آن رمیده‏اند خو گرفته . و همنشین دنیایند با تن‏ها ، و جانهاشان آویزان است در ملأ اعلى . اینان خدا را در زمین او جانشینانند و مردم را به دین او مى‏خوانند . وه که چه آرزومند دیدار آنانم ؟ کمیل اگر خواهى بازگرد . [نهج البلاغه]

پرسش مهر 86

تخصّص و تعهّد(جمعه 87 فروردین 2 ساعت 11:46 صبح )

تخصّص و تعهّد

تخصّص و تعهّد، براى هر اجتماع و کشور و هر مدیریّت و حکومت، و همچنین براى هر تمدّن و پیشرفت علمى یا صنعتى، دو امر حیاتى به شمار مى‏آید. و تعالیم و احادیث اسلامى اهمیّت علم و شناخت و مهارت در هر کار را بیان کرده‏اند (علاوه بر حکم عقل و قانون آزمایش). همچنین تعالیم اسلامى لزوم ایمان داشتن به عمل و کار و تعهّد در باره آن را یادآور شده‏اند؛ پیامبر اکرم «ص» مى‏فرماید:

«إذا عملت عملا، فاعمل بعلم و عقل

(1) هر گاه مى‏خواهى کارى بکنى، آن را با دانش (اطلاع و مهارت) و خردمندى انجام ده»؛ نیز مى‏فرماید:

«من عمل على غیر علم، کان ما یفسده أکثر ممّا یصلح »

(2) هر کس بدون اطلاع (مهارت، تخصّص) کارى انجام دهد، بیش از آنکه آباد کند خراب مى‏کند». و امام علیّ بن ابى طالب «ع» مى‏فرماید:

« یا کمیل! ما من حرکة إلّا و أنت محتاج فیها إلى معرفة»

(3) اى کمیل! هیچ حرکتى نیست مگر اینکه تو در باره آن نیازمند به یک شناخت و معرفت هستى». و چنین است آنچه از ائمّه طاهرین «ع» در این خصوص به ما رسیده است، مانند حدیثى که از امام صادق «ع» نقل کردیم، که در آن حدیث تضییع و خرابکارى (ناشى از عدم تعهّد یا تخصّص)، به منزله خیانت معرّفى شده بود. و در آنجا نظرها را به اهمیّت این تعلیم و ارزش تربیتى و اجتماعى و اقتصادى و انسانى آن جلب کردیم.

آرى، تخصّص امرى است که تمدّن و پیشرفت بدون آن امکانپذیر نیست، همچنان که تعهّد و ایمان نیز از عواملى است که تمدن و پیشرفت بدون آن نمى‏تواند تعالى پیدا کند. این دو امر، دو بال رسیدن به جامعه‏اى پیشرفته و زندگیى شکوفا محسوب مى‏شوند.

الحیاة با ترجمه احمد آرام، ج‏5، ص: 543

» هدایت خالومحمدی
»» نظرات دیگران ( نظر)

لیست کل یادداشت های وبلاگ

تبریک میلاد ÷یامبر
[عناوین آرشیوشده]